Η επική μάχη της Πελαγονίας και κάποια γεγονότα πριν

Δύο βυζαντινά σημεία στον πλανήτη, προσπαθούν να ισχυροποιηθούν και να ανακτήσουν το θρόνο της Βασιλεύουσας, με πολλές όμως συγκρούσεις μεταξύ τους. Ο Ιωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης που έχει προσπαθήσει πολύ και έχει καταφέρει πολλά, κάποια στιγμή πεθαίνει, όπως και ο Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας που ήταν ιδιαίτερα ικανός και φιλόδοξος. Μετά το θάνατο του Βατάτζη στο θρόνο της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας ανεβαίνει ο γιος του Θεόδωρος Β’ Λάσκαρης. Στο Δεσποτάτο της Ηπείρου είναι ο Μιχαήλ Β’ Κομνηνός Δούκας. Ο Μιχαήλ Β’ Κομνηνός Δούκας έφερε πολλά προβλήματα στις σχέσεις με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας, τα οποία προσπάθησε να γεφυρώσει η σύζυγός του Θεοδώρα Πετραλείφα. Η Θεοδώρα Πετραλείφα, η οποία ήταν μια σπουδαία γυναίκα, με έναν ξεχωριστό δύσκολο βίο, στάθηκε επάξια στο πλευρό του Μιχαήλ παρά τα προβλήματα που της δημιούργησε. Μάλιστα άφησε ιστορικά γραπτά για όλα τα σημαντικά γεγονότα εκείνης της περιόδου, και άφησε πίσω της μεγάλο φιλανθρωπικό έργο επίσης. Κάποια στιγμή θα εστιάσω στην ιστορία αυτής της γυναίκας που η ζωή της μοιάζει με παραμύθι. Κυρίως εξ’ αιτίας του Μιχαήλ. Συνήθως οι γάμοι μεταξύ δυνάμεων έπαιζαν μεγάλο ρόλο, στα παιχνίδια της εξουσίας, με τη λογική πως είτε υπήρχαν περίοδοι ειρήνης, είτε υπήρχε η προοπτική ένωσης δυνάμεων, αλλά και η παγίδα δέσμευσης και αποδυνάμωσης της μιας από τις δύο πλευρές. Εδώ στις δύο Βυζαντινές πλευρές οι κτήσεις και από τις δύο πλευρές είχαν φτάσει να έχουν σημεία με κοινά ας πούμε όρια, οπότε η αναμέτρηση ήταν αναπόφευκτη. Ο Ιωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης πριν πεθάνει, είχε ζητήσει αρραβώνα μεταξύ της εγγονής του Μαρίας και του γιου του Μιχαήλ και της Θεοδώρας, του Νικηφόρου. Οι γάμοι κανονίστηκαν το 1256, δυο χρόνια μετά το θάνατο του Βατάτζη. Εδώ λοιπόν από την πλευρά του θεόδωρου Β’ Λάσκαρη, αποκαλύπτεται πως το να παντρέψει την κόρη του Μαρία, αποτελούσε το τρίτο και χειρότερο σενάριο. Ήθελε να δεσμεύσει και να εκβιάσει την άλλη πλευρά. Κρατάει όμηρο τη Θεοδώρα και τον Νικηφόρο στη διαδρομή για τη Νίκαια, που θα τελούνταν οι γάμοι, και την εξαναγκάζει να συμφωνήσει πως το Δυρράχιο και τα Σέρβια είναι ανταλλάγματα γάμου. Φυσικά αυτό δεν το κανονίζει η Θεοδώρα. Θα υποκύψει ο Μιχαήλ διότι κινδυνεύουν οι δικοί του άνθρωποι. Κι έτσι μετά το γάμο Νικηφόρου με τη Μαρία και την αποδοχή του ως Δεσπότη από τον Θεόδωρο, ο Μιχαήλ έχει νέα σχέδια για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσει αυτό το αιφνιδιαστικό χτύπημα. ‘Ερχεται λοιπόν σε συνεργασία με τον Μανφρέδο της Σικελίας και τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο ηγεμόνα του Πριγκηπάτου της Πελοποννήσου. Η Θεοδώρα σε αυτά τα δύο βασίλεια κανονίζει γάμους με τις κόρες της Ελένη και Άννα. Έτσι ισχυροποιείται ο δεσμός της συμμαχίας μεταξύ των τριών. Ο Θεόδωρος Β’ Λάσκαρης πεθαίνει το 1258, και ανεβαίνει στο θρόνο της Νίκαιας ο Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος. Ο Μιχαήλ της Ηπείρου, έχοντας συνάψει τις δυο συμμαχίες δε σέβεται διόλου την υπόσταση του Μιχαήλ της Νίκαιας. Νιώθει αρκετά δυνατός πως μπορεί να τον παρακάμψει, και να είναι αυτός ο Αυτοκράτορας των Ρωμαίων. Η αναμέτρηση είναι αναπόφευκτη κι έτσι το 1259, έχουμε την μάχη της Πελαγονίας. Για αυτή τη μάχη προετοιμάστηκε καλά ο Μιχαήλ Παλαιολόγος. Συγκέντρωσε μεγάλο στρατό με Βυζαντινούς αλλά και πολλούς μισθοφόρους, τον οποίο ηγήθηκε ο αδερφός του Ιωάννης Παλαιολόγος, ένας πολύ καλός στρατάρχης. Ο Μιχαήλ της Ηπείρου είχε στρατοπεδεύσει στην Καστοριά με Σικελούς και Φράγκους ιππότες των συμμάχων του, και τον ίδιο τον Βιλλεαρδουίνο της Πελοποννήσου στο πλευρό του. Το στρατηγικό σχέδιο του Ιωάννη αποδείχθηκε άριστο. Έπιασε τους λόφους με τμήματα του ισχυρού στρατού ώστε να μην κουραστούν, και προωθούσε σε μάχη στις πεδιάδες της περιοχής τους ελαφρά εξοπλισμένους στρατιώτες και τοξοβόλους. Όπως είχαν αντιπαρατεθεί στο πεδίο μάχης, με αυτό τον τρόπο, κούρασε τους αντιπάλους, και καθώς ήταν συμμαχία από πολλές πλευρές, πάνω στην κούραση επήρθε και η διαφωνία για το πώς έπρεπε να δράσουν. Οι Λατίνοι από ένα σημείο κι έπειτα, προσπαθούσαν να δείξουν την υπεροχή τους στον Μιχαήλ, με αποτέλεσμα αυτός με τον γιο του Νικηφόρο να εγκαταλείψουν το πεδίο της μάχης. Οπότε έμεινε μόνος ο Βιλλεαρδουίνος με το στρατό του και τον στρατό των Σικελών να αντιμετωπίσει τον Παλαιολόγο. Πολλοί από τους Ηπειρώτες φοβούμενοι την καταστροφή και βλέποντας την αλλαζονεία του Βιλλεαρδουίνου, αυτομόλησαν. Οπότε η πλευρά της Νίκαιας απόκτησε επιπλέον στρατό. Η σύγκρουση ήταν σφοδρή. Αρχικά φάνηκε να υπερέχουν οι Λατίνοι. Όμως το ιππικό του Ιωάννη τους περικύκλωσε και μαζί με το πεζικό κατατρόπωσε τους Λατίνους ιππότες. Αυτό τρόμαξε και το πεζικό των Λατίνων, που τράπηκε σε φυγή. Ακολούθησε καταδίωξη μέχρι τον Πλαταμώνα. Οι Λατίνοι σε συντριπτική πλειοψηφία όσων έζησαν, μαζί με τον Βιλλεαρδουίνο και άλλους ευγενείς πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Ο Ιωάννης συνέχισε την πορεία προς τα κάτω, ελευθερώνοντας περιοχές από την Λατινική κυριαρχία και ο Μιχαήλ Παλαιολόγος άρχισε να ζητάει ως λύτρα για την απελευθέρωση των ευγενών τρία κάστρα μεγάλης στρατηγικής σημασίας. Της Μάνης , της Μονεμβασιάς και του Μυστρά. Η Φράγκικη κυριαρχία στην πελοπόννησο πλησιάζει στο τέλος της. Ο Μιχαήλ Β’ Κομνηνός Δούκας είχε καταφύγει στη Λευκάδα και σχεδίαζε την επάνοδό του. Κοιτώντας προσεκτικά τα γεγονότα, βλέπουμε τους αστάθμητους παράγοντες να καθορίζουν τις εξελίξεις. Σε αυτή την περίπτωση όλα εξελίχθηκαν προς το όφελος των βυζαντινών. Ο Μιχαήλ Β' αποχωρώντας είτε βάσει σχεδίου, είτε όχι, βοήθησε την Αυτοκρατορία. Δεν ξέρουμε αν τάχθηκε στην πλευρά του Ιωάννη Παλαιολόγου από τη στιγμή που είδε τον Βιλλεαρδουίνο να παίρνει την κατάσταση στα χέρια του. Το οτι πολλοί από τον στρατό του αυτομόλησαν στο στρατόπεδο της Νίκαιας ίσως είναι ένα δείγμα. Εξάλλου οι συμμαχίες σε τέτοιες περιπτώσεις φτιάχνονται και λύνονται με μεγάλη ευκολία.

Στις παραπάνω φωτογραφίες απεικονίζονται η Θεοδώρα Πετραλείφα, η οποία ανακυρήχθηκε οσία, ο Μιχαήλ Β' Κομνηνός Δούκας, Ο Γουλιέλμος Β' Βιλλεαρδουίνος, και ο νικητής της μάχης της Πελαγονίας Ιωάννης Παλαιολόγος

Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας και Ιωάννης Γ' Δούκας Βατάτζης

Τα παιχνίδια εξουσίας έχουν πολύ ενδιαφέρον για τον απλό κόσμο. Δεν μπορώ να ξέρω γι΄ αυτούς που πρωταγωνιστούν σε αυτά. Ίσως είναι μέρος της καθημερινότητάς τους στο επίπεδο ισχύς που βρίσκονται. Όσο αναλύουμε τα γεγονότα, τόσο αποκαλύπτονται λεπτομέρειες που φανερώνουν την πραγματικότητα κατά την αντίληψη του καθενός, πράγμα που δε μπορεί να κατατεθεί επίσημα. Είχα κάνει μια πάυση, κι έγραψα για τον τελευταίο Βενετο-Οθωμανικό πόλεμο. Τώρα θέλω να συνεχίσω για το τι έγινε μετά από την ήττα του Θεόδωρου Κομνηνού Δούκα στη Κλοκότνιστα. Τον Θεόδωρο τον τυφλώσανε αφότου αιχμαλωτίστηκε από τον Βούλγαρο Ιβάν Ασέν τον Β’. Ο αδερφός του ο Μανουήλ κράτησε την κυριαρχία σε Μακεδονία, Θράκη και Ήπειρο, αλλά γρήγορα τα έχασε τα εδάφη μετά από επιθέσεις του Ιβάν. Η Θεσσαλονίκη έγινε υποτελής στους Βούλγαρους, και στην Ήπειρο επέστρεψε ο Μιχαήλ Β’, γιος του ιδρυτή του Δεσποτάτου της Ηπείρου Μιχαήλ Κομνηνού Δούκα του Α’. (Ο Μιχαήλ Β’ είχε αυτοεξοριστεί με την μητέρα του μετά το θάνατο του πατέρα του, όταν ανέλαβε το Δεσποτάτο ο θείος του Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας). Για τον Θεόδωρο δεν έληξε έτσι απλά το θέμα της εξουσίας. Το 1237 ελευθερώθηκε καθώς ο Ιβάν παντρεύτηκε την κόρη του Θεόδωρου, Ειρήνη Κομνηνή Δούκαινα. Ο Θεόδωρος επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη με δεξί του χέρι τον γιο του Ιωάννη καθότι τυφλός. Τώρα τη Θεσσαλονίκη τη διεκδικούσανε αυτός και ο αδερφός του Μανουήλ Κομνηνός Δούκας. Τα δυο αδέρφια είναι πλέον αντίπαλοι. Ο Θεόδωρος στηρίζεται από τον Βούλγαρο Ιβάν και ο Μανουήλ από τον Ιωάννη Γ’ Δούκα Βατάτζη Δεσπότη της Νίκαιας. Τελικά η Θεσσαλονίκη μένει στην κυριαρχία του Θεόδωρου, Στη θεσσαλία βασιλεύει ο Μανουήλ μέχρι το 1241, και η Ήπειρος έχει Δεσπότη τον Μιχαήλ Β΄ Κομνηνό Δούκα. Ο Ιωάννης Γ’ Δούκας βατάτζης, εφόσον δεν κατάφερε με τη συμμαχία του Μανουήλ να κυριαρχήσει στη Θεσσαλονίκη προχώρησε σε δεύτερο πλάνο. Κάλεσε τον Θεόδωρο Κομνηνό Δούκα στη Νίκαια για να διαπραγματευτούν. Κατά τον Θεόδωρο όλα πήγαιναν καλά έως ότου αποφάσισε να επιστρέψει. Τότε ανακάλυψε πως ήταν αιχμάλωτος. Ο Ιωάννης βατάτζης εκστράτευσε με στόλο και στρατό κατά της Θεσσαλονίκης. Η νίκη ήταν βέβαιη, γι αυτό κι ο Ιωάννης Κομνηνός Δούκας, γιος του Θεόδωρου έδωσε όρκο υποταγής το 1246. Ακολούθησαν γεγονότα στα οποία προσπάθησαν ο Θεόδωρος με τον ανηψιό του Μιχαήλ Β’ να αντιμετωπίσουν τον Βατάτζη. Τελικά μετά από μάχες και διαπραγματεύσεις ο Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας έχασε οριστικά το παιχνίδι. Έμεινε αιχμάλωτος του Βατάτζη μέχρι το τέλος της ζωής του λίγα χρόνια μετά. Ο Μιχαήλ Β΄Κομνηνός Δούκας αναγνωρίστηκε από τον Ιωάννη Γ’ Δούκα Βατάτζη ως δεσπότης της Ηπείρου. Ο Ιωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης ήταν πολύ ισχυρός για να ανεχθεί κάποιον διεκδικητή του θρόνου της Βασιλεύουσας.

Τελευταίος Βενετο-Τουρκικός πόλεμος, Ο στρατάρχης Σούλενμπουργκ και το θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνα

Άγαλμα του Σούλενμπουργκ μεταξύ πλατείας Σπιανάδας και φρουρίου Κέρκυρας. Αναπαριστάται με ενδυμασία Ρωμαίου στρατιωτικού. Λέγεται πως ο Σούλενμπουργκ ήθελε να ντύνεται με αυτά τα ρούχα σε επίσημες εκδηλώσεις. Η φωτογραφία είναι δική μου λήψη από το περσινό ταξίδι μου στην Κέρκυρα

Αυτό το άρθρο αφορά τον τελευταίο από τους Βενετο-Τουρκικούς πολέμους που ξεκίνησαν λίγο μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, και απαριθμούν επτά το σύνολο, στην επικράτεια του σημερινού Ελλαδικού, Αλβανικού και Κυπριακού χώρου. Σημείο αναφοράς το «θαύμα της Κέρκυρας» Ο Έβδομος και τελευταίος Βενετο-Τουρκικός πόλεμος ξεκίνησε το 1714, και είχε ως αποτέλεσμα να περάσει στα χέρια των Οθωμανών η Αίγινα, η Τήνος και η Πελοπόννησος. Μετά την κατάκτηση της Πελοποννήσου οι Οθωμανοί προχώρησαν προς τα Επτάνησα, καταλαμβάνοντας την Λευκάδα, και το φρούριο του Βουθρωτού, (Buthrotum) απέναντι από την Κέρκυρα, κοντά στους σημερινούς Αγίους Σαράντα της Αλβανίας. Στόχος ήταν η Κέρκυρα, η οποία κατείχε σημαντικό στρατηγικό σημείο που εμπόδιζε την κατάληψη της Βενετίας. Στις 8 Ιουλίου λοιπόν, ξεκινάει μια πολιορκία, με 116 τουρκικά πλοία να πλησιάζουν το νησί, και με στρατό πάνω τους, που αποτελούνταν από γενίτσαρους, πυροβολητές, σπαχήδες και Αλβανούς, και συνολικά απαριθμούσε πάνω από 30.000 άνδρες. Αποβιβάζονται στα βόρεια της πόλης της Κέρκυρας. Στο νησί την άμυνα είχαν οι Βενετοί με αρχηγό του στρατού τον Γερμανό Γιόχαν Ματίας φον ντε Σούλενμπουργκ μαζί με Κερκυραίους πολίτες, και αρχηγό στόλου τον Αντρέα Πιζάνι. Όλοι μαζί δεν είναι πάνω από 3.500 άνδρες και μετά από δέκα μέρες έρχεται ενίσχυση 1500ων ανδρών από τη Βενετία και μια μοίρα πέντε πλοίων από τη Μάλτα. Οι επιθέσεις κράτησαν περίπου ένα μήνα. Το νησί με τους Ενετούς και τον Σούλενμπουργκ στην αρχηγεία κρατιόταν σθεναρά. Στις 5 Αυγούστου όμως οι Τούρκοι στέλνουν τελεσίγραφο για παράδοση της πόλης. Σε περίπτωση αντίστασης απειλούσαν με σφαγή. Ο Σούλενμπουργκ αρνήθηκε. Οι Τούρκοι ξεκίνησαν τους βομβαρδισμούς. Οι περισσότεροι Κερκυραίοι είχαν βρει καταφύγιο στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα. Περίμεναν υπομονετικά και προσεύχονταν. Ο Σούλενμπουργκ σχεδιάζει μια έξοδο διαφυγής και ζητάει την ενίσχυση του Πιζάνι, ο οποίος αρνείται. Μετά από δεκατρείς μέρες στις 18 Αυγούστου ο Σούλενμπουργκ πραγματοποιεί έξοδο, η οποία απέτυχε. Ακολούθησε μάχη στην οποία γενναία πολέμησε ο Σούλεμπουργκ έχοντας στο πλάι του Έλληνες κι Εβραίους από την τοπική κοινότητα. Όμως το τέλος πλησίαζε. Μια ανασυγκρότηση των Τούρκων στις 20 Αυγούστου ήταν οιωνός του τέλους. Κι εκεί έγινε το θαύμα. Τη νύχτα ξέσπασε σφοδρή καταιγίδα στο νησί. Τα χαρακώματα των Τούρκων πλημμύρισαν, έπαθε ζημιές ο στόλος τους και καταστράφηκαν τα πυρομαχικά τους. Οι Τούρκοι αποφασίζουν να υποχωρήσουν στις 22 Αυγούστου. Και είναι αξιοπερίεργος ο τρόπος που έφυγαν, αφήνοντας πίσω πολεμικό υλικό και τους λιγότερο ικανούς τους πολεμιστές. Οι κάτοικοι αποδίδουν την αιφνίδια φυγή των Τούρκων σε θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνα. Από τότε γιορτάζεται αυτή η επέτειος με λιτανεία του ιερού σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα στην πόλη. Λόγω του νέου ημερολογίου η λιτανεία πραγματοποιείται στις 11 Αυγούστου.

Ο δρόμος του Θεόδωρου Κομνηνού Δούκα προς την Πόλη σταματάει στην Κλοκότνιτσα της Βουλγαρίας

Η μάχη της Κλοκότνιτσας του Vasil Goranov

Ο Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας δε θα σταματούσε στη Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη ήταν η πόρτα που θα οδηγούσε στην Κωνσταντινούπολη και στην επανάκτησή της. Όμως, ο Θεόδωρος δεν είναι ο μόνος που μάχεται γι αυτό. Και δεν είναι μόνο η ελπίδα να περάσει η Κωνσταντινούπολη πάλι στους Βυζαντινούς που τον κάνει να παλεύει. Είναι και η προσωπική φιλοδοξία για το θρόνο. Και δεν την έχει μόνο ο Θεόδωρος αυτή τη φιλοδοξία. Κοντά στην Κωνσταντινούπολη είναι το ακόμη μεγαλύτερο Δεσποτάτο της Νίκαιας, με αυτοκράτορα τον Ιωάννη τον Γ’ Δούκα Βατάτζη. Ο οποίος μπορούμε να πούμε πως κινούταν με τον ίδιο τρόπο και τις ίδιες προθέσεις, αλλά από άλλο σημείο, για τον ίδιο στόχο με τον Θεόδωρο. Ενδιάμεσα, υπάρχουν τα ίδια εμπόδια, οι ίδιες συμμαχίες ή μη, τα ίδια περιθώρια για ραδιουργίες και στρατηγικά σχέδια. Αρχικά ο Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας επωφελήθηκε από τις διαμάχες του Ιωάννη Γ’ Δούκα Βατάτζη με τους Λατίνους. Ήταν το σημείο που βρήκε πιο ήσυχο έδαφος για να καταλάβει τη Θεσσαλονίκη το 1224. Στη συνέχεια όμως, κηρύσσοντας τον εαυτό του αυτοκράτορα, διεγείρει το θυμό του Βατάτζη. Εδώ ξεκινάει ο πόλεμος. Μυστικός αρχικά και με διαπραγματεύσεις. Μέχρι που θα ξεσπάσει σε κάποιο επεισόδιο και θα καθορίσει τον νικητή. Και τα δύο Δεσποτάτα εκείνη την περίοδο ανακτούσαν εδάφη και η Λατινική κυριαρχία περιοριζόταν. Ο Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας κατάκτησε τη Χαλκιδική, το Άγιο Όρος, Ξάνθη και Διδυμότειχο. Κατακτώντας και την Ανδριανούπολη πλησιάζει προς την Κωνσταντινούπολη, αφού έχει συνάψει συμμαχία με τον Βούλγαρο Ιβάν Ασάν τον Β’. Ο οποίος έφερε τον τίτλο του αυτοκράτορα της Βουλγαρίας και των Ρωμαίων. Ο Ιβάν Ασάν ο Β’ δεν ήταν σταθερός στις συμμαχίες του. Είχε έρθει σε επαφές και με τον Ιωάννη Γ’ Δούκα Βατάτζη, αλλά και με τους Λατίνους. Οπότε ο Θεόδωρος αποφασίζει να του επιτεθεί και να προχωρήσει προς την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης ανεμπόδιστα. Επιτίθεται λοιπόν στις 9 μαρτίου στην Κλοκότνιτσα της Βουλγαρίας, όπου ο Ιβάν με ενίσχυση στρατού Κουμάνων περικυκλώνει τον στρατό του Θεόδωρου, και στην κυριολεξία τον αποδεκατίζει. Ο Θεόδωρος μαζί με άλλους ευγενείς πιάνεται αιχμάλωτος. Ο αδερφός του, ο Μανουήλ μαζί με ένα μικρό τμήμα στρατού καταφέρνει να διαφύγει. Ο Ιβάν ελευθερώνει από το στρατό τους στρατιώτες που δεν ήταν ευγενείς και τους φτωχότερους. Καταλαμβάνει τις περιοχές από το Δυρράχιο ως τη Μαύρη Θάλασσα, αλλά δεν καταφέρνει να πάρει τίποτα άλλο από το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Η Θεσσαλονίκη κατέστη υπό την κυριαρχία του Μανουήλ Κομνηνού Δούκα. Το Δεσποτάτο της Ηπείρου θα συνεχίσει με άλλες προϋποθέσεις και άλλους να το κυβερνούν.

Με τον Κωνσταντίνο Κομνηνό Δούκα προς τη νίκη

Το Κάστρο του Πλαταμώνα, σημείο κλειδί προς την κατάκτηση της Θεσσαλονίκης (Φωτογραφία από το site Καστρολόγος)

Έχουμε λοιπόν έναν Λατίνο αυτοκράτορα, της Κωνσταντινούπολης, τον Πέτρο του Κουρτεναί που δεν έφτασε ποτέ στην Πόλη, και δεν την κυβέρνησε ποτέ. Όλη η βασιλεία του (1217 έως 1219) ήταν στα χαρτιά, και δια αντιπροσώπου. Η σύζυγός του Γιολάντα της Φλάνδρας, είχε προλάβει να πάει στην Κωνσταντινούπολη, να αναλάβει την Αυτοκρατορία όσο αυτός κατευθυνόταν προς το Δυρράχιο. Τελικά, ο νέος αυτοκράτορας δεν ελευθερώθηκε ποτέ από τον Θεόδωρο Κομνηνό Δούκα. Επί δύο έτη, ο Θεόδωρος διαπραγματευόταν ή ελευθέρωνε ευγενείς, όμως ο Πέτρος του Κουρτεναί παρέμενε στα χέρια του. Ο νέος Πάπας Ονώριος ο Γ’, ανάμεσα σε όλες τις κινήσεις που έκανε για να σώσει τον αυτοκράτορα και τους υπόλοιπους, οργάνωσε και την Ε’ σταυροφορία. Η οποία τελικά δεν έγινε καθώς ο Θεόδωρος ελευθέρωσε ευγενείς και τον καρδινάλιο Κολόννα και δήλωσε υποταγή στον Πάπα. Όμως… Όπως φαίνεται, ο Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας, πάντα ταυτόχρονα με τις διαπραγματεύσεις του, προχωρούσε σε δυναμικές κινήσεις. Κι εδώ λοιπόν έρχεται ο Κωνσταντίνος Κομνηνός Δούκας, ετεροθαλής αδερφός του Θεόδωρου. Ο Θεόδωρος διακρίνει τις ικανότητές του και τον διορίζει διοικητή της Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Αρχίζει να περιορίζει το Δουκάτο των Αθηνών, και καταλαμβάνει την Υπάτη και τη Λαμία. Με την κατάληψη της Λαμίας φεύγουν οι Λατινικές φρουρές, κι έτσι ο Θεόδωρος περνάει και καταλαμβάνει το κάστρο του Πλαταμώνα. Σημείο-κλειδί που έλεγχε τον Θερμαϊκό κόλπο. Με αυτό το πλεονέκτημα συνέχισε να κατακτά περιοχές γύρω από τη Θεσσαλονίκη, μέχρι που την περικύκλωσε. Ένα βήμα πριν την κατάκτηση. Οι Λατίνοι θα ανασυγκροτήσουν δυνάμεις, αλλά για καλή τύχη του Θεόδωρου θα βρούνε εμπόδιο από την άλλη πλευρά. Τους επιτέθηκε ο Ιωάννης ο Γ’ Δούκας Βατάτζης , Αυτοκράτορας του Δεσποτάτου της Νίκαιας. Η ένταση κορυφώνεται και η δράση συνεχίζεται…