Τρίτη 19 Δεκεμβρίου 2023

Θεοδώρα (Πετραλείφα) η Βασίλισσα της Άρτας και Αγία


 Η Θεοδώρα, κόρη του Σεβαστοκράτορα της Μακεδονίας και Θεσσαλίας Ιωάννη Πετραλείφα, ήταν δεκαεπτά ετών όταν παντρεύτηκε τον Μιχαήλ ( Μιχαήλ β’ Κομνηνό Δούκα 1205-1268) και πήγε στην  Άρτα. Λέγεται πως ο Μιχαήλ την ερωτεύτηκε και διέκρινε όλες τις χάρες  της, καθώς είχε έναν εξαίρετο χαρακτήρα, ομορφιά, μόρφωση και τρόπους.  Αλλά υπάρχει και η περίπτωση να ακολούθησε το συμφέρον του κάνοντας αυτό  το γάμο, καθώς η Θεοδώρα προερχόταν από μία μεγάλη οικογένεια που είχε  σχέση με το θρόνο της Βασιλεύουσας, τις μάχες, τις διπλωματικές σχέσεις  κλπ. Βλέποντας τη θέση της οικογένειας καταλαβαίνουμε πως ήταν μια περίοπτη  νύφη, και το θέμα του έρωτα ως κίνητρο του γάμου απομακρύνεται από ένα  γεγονός που συνέβη λίγα χρόνια μετά την τέλεσή του. Ο Μιχαήλ ερωτεύτηκε παράφορα μια Αρτινή αρχόντισσα, την Γαγγρηνή. Πολλοί  τη θεωρούσαν μάγισσα και πως με μάγια της πλάνεψε τον Μιχαήλ, ώστε να  αγνοήσει και να παραγγωνίσει τη Θεοδώρα, βάζοντάς την σε πιο κάτω κι από  δεύτερη μοίρα. Η Θεοδώρα αυτοεξορίστηκε, ίσως και αναγκάστηκε να φύγει ή εκδιώχθηκε.  Πήρε τον γιο της Νικηφόρο κι άρχισε να πλανιέται, να βασανίζεται από το  κρύο, την πείνα, τη μοναξιά, μέχρι που τη βρήκε κάποιος ιερέας και της  παρείχε άσυλο. Ο Μιχαήλ μετά από πέντε χρόνια αντιλήφθηκε το λάθος του, έδιωξε τη  Γαγγρηνή, μετάνιωσε για τον έκλυτο βίο του, και έψαξε να βρει τη Θεοδώρα  ώστε να την πείσει να γυρίσει πίσω. Βέβαια, δεν ξέρουμε αν μετάνιωσε  πραγματικά ή αν η ρήξη των σχέσεων με την ευρύτερη οικογένεια των  Πετραλείφα είχε κόστος στη θέση του, και αποτέλεσε κίνητρο για την  απόφασή του αυτή. Η Θεοδώρα λοιπόν επέστρεψε. Με την επιστροφή της ο Μιχαήλ χτίζει την  Μονή της Κάτω Παναγιάς στην Άρτα, και την Ιερά Μονή Παντάνασσας στη  Φιλιππιάδα ίσως ως κίνηση εξιλέωσης. Αποκτούν άλλα πέντε παιδιά και η  ζωή παρέα με τα ιστορικά γεγονότα και δρώμενα προχωράει. Ζουν μαζί  περίπου σαράντα χρόνια μέχρι που πεθαίνει ο Μιχαήλ και η θεοδώρα  αποφασίζει να μονάσει. Ήθελε να ησυχάσει το πνεύμα και την ψυχή της. Να  ηρεμήσει από όλες τις ταραχές και τις δυσκολίες που είχε βιώσει, από όλα  όσα είχε προσπαθήσει και είχε καταφέρει στο πλευρό του άντρα της  ανάμεσα σε μάχες και διπλωματικά ζητήματα. Δε σταμάτησε ποτέ να βοηθάει όσες οικογένειες είχαν ανάγκη, όσους  ανθρώπους είχαν κάποια αδυναμία. Το φιλανθρωπικό της έργο ήταν μεγάλο  καθώς διέθετε την περιουσία της όπου χρειαζόταν χωρίς να θέλει να  προβληθεί ή να απολάβει κάτι ως αντάλλαγμα. Με την κοίμησή της αποκαλύφθηκαν πολλά θαύματα σε όσους προσκυνούσαν τον  τάφο της, οπότε και αγιοποιήθηκε. Ο λαός την τιμούσε κάθε 11η Μαρτίου  στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στην Άρτα, ο οποίος Ναός μετέπειτα  ονομάστηκε Ιερός Ναός της Αγίας Θεοδώρας.

Πολεμική σιέστα

Και συνεχίζει η πριγκίπισσα-ιστορικός την αφήγηση. Ο Νικηφόρος Βρυέννιος απέκρουσε μεν το δόρυ κι έκοψε το χέρι του εχθρού... Αλλά         ...