Gladius

 

Πριν ξεκινήσω καν να μαθαίνω τεχνικές μακριού σπαθιού, αγόρασα χωρίς να το σκεφτώ και χωρίς να ρωτήσω κανέναν ένα σετ gladius συν buckler της cold steel. Οι περισσότεροι όταν ξεκινάμε μαθήματα σπαθασκίας έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας επικές σκηνές μαχών από ταινίες ή από βιβλία που διαβάσαμε, μύθους και θρύλους με ιππότες κλπ. Εγώ μάλλον στο πίσω μέρος του μυαλού μου, όσο και γενικά στο μυαλό μου, είχα την ταινία Gladiator . Ήταν η πιο συγκλονιστική ταινία του είδους της για μένα. Κατόπιν, μια σειρά από γεγονότα με οδήγησαν στη μελέτη και τις τεχνικές των όπλων της βυζαντινής περιόδου. Οπότε το gladius που μπορεί να θεωρηθεί ο πρόγονος όλων αυτών, μάλλον ήταν μια υποσυνείδητη ή καρμική κίνηση το να το αποκτήσω.

Gladius στα λατινικά σημαίνει απλά σπαθί. Βέβαια σήμερα λέγοντας gladius εννοούμε το σπαθί των αρχαίων Ρωμαίων στρατιωτών του πεζικού δηλαδή τους gladiators. Οι οποίοι κρατούσαν και ασπίδα.

Το gladius είναι μονόχειρο και δίκοπο. Και πιθανόν είναι η εξέλιξη του αρχαίου ελληνικού ξίφους.

To gladius ήταν επίσης ένα από το όπλα που κρατούσαν οι μονομάχοι στις Ρωμαϊκές αρρένες στην αρχαία Ρώμη. Παλεύοντας ακόμη και με διάφορα ζώα.

Η έκπληξη στην υπόθεση αυτή, είναι πως υπήρχαν και γυναίκες μονομάχοι που χρησιμοποιούσαν gladius, και έπαιρναν μέρος σε αγώνες αποκλειστικά. Οι αποκαλούμενες  από τους αρχαιολόγους gladiatrices ή gladiatrix.

Οι gladiatrix ήταν το εξωτικό μέρος των αγώνων των Ρωμαϊκών αρρένων. Η περιβολή τους ήταν ημίγυμνη, ώστε να είναι διακριτέα η γυναικεία φύση τους, οι μονομαχίες ήταν πάντα μεταξύ γυναικών ή γυναικών και ζώων και η συμμετοχή στους αγώνες ήταν ένα δείγμα ακριβής διοργάνωσης.

Οι gladiatrix ήταν συνήθως σκλάβες, πολλές από την Αιθιοπία κι ενώ αποτελούσαν πηγή ανδρικής φαντασίωσης ήταν εντελώς αντίθετες με τους κανόνες που πρόσταζε η κοινωνία για τις γυναίκες. Οι οποίες έπρεπε να είναι σεμνές σε μια πατριαρχική κοινωνία. Βέβαια υπάρχουν και δείγματα γυναικών της υψηλής κοινωνίας της Ρώμης οι οποίες είχαν αρκετά ελεύθερο πνεύμα και θέληση να γίνουν gladiatrix.

Αν και λίγα τα στοιχεία, είναι αρκετά αυτά που αποδεικνύουν την ύπαρξή τους και θα ήταν πολλά περισσότερα, αν οι αρχαιολόγοι κατά καιρούς δεν είχαν εστιάσει τόσο στους άντρες μονομάχους της Ρώμης. Αναφορές υπάρχουν για τον αγώνα γυναικών που διοργάνωσε ο Νέρωνας ώστε να εντυπωσιάσει τον Αρμένιο βασιλιά Τιριδάτη το 66μ.Χ. Κάμποσα χρόνια μετά ο αυτοκράτορας της Ρώμης Τίτος πρόσθεσε γυναικείες μονομαχίες στα εγκαίνια του Κολοσσαίου. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως σε μια από τις μάχες μια από τις gladiatrix σκότωσε ένα λιοντάρι.

Επί αυτοκρατορίας του Δομιτιανού τους είχε δοθεί το όνομα Αμαζόνες

Άξιο αναφοράς είναι το ανάγλυφο που βρέθηκε στην Αλικαρνασσό και αναπαριστά αγώνα μεταξύ δυο γυναικών, της Αμαζόνας και της Αχίλλειας. Αγώνας αφιερωμένος στο μύθο της πάλης του Αχιλλέα με την Πενθεσίλεια.

Επίσης σημαντικό εύρημα αποτελεί το άγαλμα που βρέθηκε να αναπαριστά gladiatrix φορώντας ρούχο που καλύπτει τους μηρούς, επιγονατίδες και κρατώντας ένα μεγάλο μαχαίρι στο αριστερό της χέρι.

                                               Ο αγώνας μεταξύ Αχίλλειας και Αμαζόνας.

 

 

 

                                                     Άγαλμα που αναπαριστά gladiatrix

 

 

Εγώ με την περιβολή της σχολής που φοιτώ κρατώντας gladius και buckler (μικρή ασπίδα)

Langschwert ή Longsword ή αλλιώς Σπαθί δύο χεριών (μακρύ σπαθί)

Τα πρώτα μαθήματα ιστορικής ξιφομαχίας γίνονται τις περισσότερες φορές με ξύλινα σπαθιά. Κι αυτό διότι είναι ελαφρύτερα από τα μεταλλικά σπαθιά και επομένως βολικότερα για κάποιον αρχάριο. Αν κάποιος αποφασίσει πως θέλει να συνεχίσει αυτό το άθλημα, τότε μετά από τον προστατευτικό εξοπλισμό, μάσκα και γάντια, προχωράει στην αγορά μεταλλικού σπαθιού. Μονόχειρου ή δίχειρου. Εγώ το πρώτο μεταλλικό σπαθί που απόκτησα ήταν σπαθί των δύο χεριών ή αλλιώς μακρύ σπαθί (Langschwert). Οι τεχνικές ήταν κυρίως του οπλοδιδάσκαλου Joachim Meyer. Το μεταλλικό μακρύ σπαθί των δύο χεριών που πήρα ήταν το λεγόμενο feder. Feder στα γερμανικά σημαίνει φτερό. Ήταν το σπαθί εξάσκησης των ελεύθερων ξιφομάχων (freifechters) από τον 15^ο ως τον 17^ο αιώνα. Οι συντεχνία των ελεύθερων ξιφομάχων ήταν άνθρωποι των γραμμάτων και είχαν σαν έμβλημα το φτερό και το σπαθί. Στο εξωτερικό υπάρχουν πολλοί κατασκευαστές τέτοιων σπαθιών που προορίζονται για εκμάθηση τεχνικών και διαξιφισμούς. Είναι στομωμένα ώστε να μην προκαλέσουν τραύμα και κατασκευάζονται από σίδηρο ώστε να μη σπάνε εύκολα. Το δικό μου σπαθί το κατασκεύασε Ούγγρος τεχνίτης σπαθιού. Είχα μεγάλη χαρά όταν έφτασε στα χέρια μου, και πραγματικά η διαφορά στο να κατανοήσω τις τεχνικές και στο να έχω καλύτερη αίσθηση του τι κάνω σε σχέση με το ξύλινο σπαθί, ήταν μεγάλη. Το feder ήταν η αρχή μιας μεγάλης αγάπης για μια εποχή που είχε άλλους κώδικες επικοινωνίας η διαμάχης. Ήταν αυτό που ουσιαστικά άνοιξε την πόρτα της αναζήτησης, του ενδιαφέροντος, του στόχου σε διάφορα επίπεδα. Το σπαθί μου αποφάσισα πως είναι γένους θηλυκού και το ονόμασα Reggina.

 

Η αρχή το ήμισυ του παντός

Ο τρόπος που ξεκίνησα να ασχολούμαι με τα σπαθιά -να το πω γενικά- και με τις Ευρωπαϊκές Ιστορικές Πολεμικές Τέχνες ήταν ο καλύτερος που θα μπορούσε. Κι αυτό διότι όλοι με διαβεβαίωναν πως πρόκειται για κάτι πολύ χαλαρό και απλό. Αυτό ήταν άθελά τους ένα ψέμα ή πλάνη θα έλεγα, αλλά είμαι ευγνώμων που παρασύρθηκα από αυτή την πλάνη. Γιατί αν ήξερα σε τι κυκεώνα γνώσης, άθλησης, αέναου ενδιαφέροντος και πολυπλοκότητας θα έπεφτα -με τη λογική που είχα τότε- ίσως να μην ξεκινούσα. Αλλά ευτυχώς πίστεψα πως πρόκειται για κάτι χαλαρό. Όπως το να μελετάμε απλά πράγματα για το πως κρατάγανε το σπαθί  οι πρόγονοί μας ή πως να κάνουμε γυμναστική κρατώντας ένα σπαθί αντί ένα βαράκι. Κι ενώ ποτέ δεν είχα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για επικές μεσαιωνικές ιστορίες, πάραυτα το να κρατάω σπαθί ή να προσπαθώ να μπω σε διαξιφισμούς -όσο και έξω από τη λογική μου κι αν ήταν- αποτελούσε κάτι το ιδανικό στο μυαλό μου, λίγο ρομαντικό με την έννοια του ρετρό, και άλλο τόσο ιδιαίτερο και μοναδικό. Ένιωθα σαν ένα μοντέρνος wannabe D'Artanian έστω σε γυναικεία έκδοση. Οι αντιδράσεις δε , όταν έλεγα σε όλους πως ασχολούμαι με αυτό ήταν τέτοιες, που με έκαναν να νιώθω περήφανη για τον εαυτό μου. Δεν ήταν λίγο ξαφνικά να σε λένε Αμαζόνα, Ζήνα, Δεσποσύνη του σπαθιού ή ότι άλλο επικό κατέβαζε το κεφάλι τους. Κι έτσι υπέροχα έγινε η αρχή. Κι αυτό είναι μόνο η αρχή. Η συνέχεια έπεται. Κάτι σα σήριαλ. Ένα επεισόδιο τη φορά.