Πρόλογος για το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Το χρονικό πριν τη δημιουργία του

Και ξαφνικά αλλάζει το πλάνο και αντί για την Ιερουσαλήμ, το ενδιαφέρον της Δ’ σταυροφορίας στρέφεται στην Κωνσταντινούπολη. Ίσως από την αρχή ήταν ο στόχος η Πόλη, ωστόσο αυτός ο στόχος κινούταν παρασκηνιακά, μέσω σταυροφόρων και Βενετών βάζοντας στο σχέδιο όλες τις πλευρές που πρωταγωνίστησαν σε αυτή την υπόθεση. Ακόμη κι αυτή των Βυζαντινών. Φτάνοντας στην Πόλη οι Λατίνοι,  αρχίζουν να κινούν τα νήματα μέσω επιθέσεων και δολοπλοκίας. Ένας αδιάφορος και ανίκανος αυτοκράτορας ο Αλέξιος ο Γ’ εγκαταλείπει την Πόλη στην τύχη της. Δύο συν-αυτοκράτορες ο Ισαάκιος ο Β’ και Αλέξιος ο Δ’ (πατέρας και γιος), που έμελλε να καταλήξουν υποχείρια των Λατίνων, συντελούν στην οικονομική εξόντωση της αυτοκρατορίας, καθώς ρημάζουν το λαό υπό τη φορολόγηση και αφαιμάσσουν ότι χρυσό και πολύτιμο υπήρχε, ακόμη κι από τους ναούς για να τα εναποθέσουν στους σταυροφόρους. Υποτίθεται πως ήταν η ανταμοιβή των σταυροφόρων  για τις υπηρεσίες τους προς την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την αποκατάστασή της. Ουσιαστικά ανταμοίφθηκαν για να βοηθήσουν στο χάος που οι ίδιοι είχαν σκηνοθετήσει. Ο λαός προσπαθεί να βρει λύση, πιστεύει πως ο Αλέξιος ο Μούρτζουφλος θα επαναφέρει την τάξη. Κι έτσι επαναστατεί. Οι δυο συν-αυτοκράτορες πατέρας και γιος πέφτουν, και αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης γίνεται ο Αλέξιος Ε’ ο Δούκας Μούρτζουφλος. Ο Αλέξιος ο Ε΄ ο Μούρτζουφλος ήταν κι αυτός μέσα σε όλο το σχέδιο, στο οποίο ο καθένας πρόσβλεπε διαφορετικά οφέλη, αλλά τελικά όλα ήταν προς όφελος του κυρίου ενορχηστρωτή της υπόθεσης, δηλαδή των Βενετών.

 

Έτσι τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν  καλά. Νέα επίθεση πραγματοποιήθηκε από Βενετούς και σταυροφόρους. Στο πρόσφορο έδαφος μιας αποδυναμωμένης αυτοκρατορίας, που όμως διέθετε ακόμη αρκετό πλούτο, μπορούσε να λάβει χώρα μια νέα επίθεση με επιτυχημένη έκβαση για τους Λατίνους.

Και φτάνουμε λοιπόν στον Απρίλιο του 1204. Παρόλο που οι σταυροφόροι δεν ήταν πολλοί, κατάφεραν με στρατηγικές κινήσεις να μπουν στην Πόλη, από την οποία λεηλάτησαν τα πάντα. Έργα τέχνης, τιμαλφή, συγγράματα, λείψανα και άλλα θρησκευτικά κειμήλια.

 

Εδώ ξεκινάει μια νέα εποχή. Σε λίγο χρίζεται αυτοκράτορας της Πόλης Ο Βαλδουίνος ο Α, πρώτος Λατίνος αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης, και πολλοί βυζαντινοί προσφεύγουν στον Ελλαδικό χώρο. Είναι η στιγμή που δημιουργείται το σημαντικό Δεσποτάτο της Ηπείρου (από τον Μιχαήλ Α’ τον Δούκα), ουσιαστικά η συνέχεια της βυζαντινής αυτοκρατορίας. 

 

Συνεχίζεται...

 

 

Βυζάντιο, Επτάνησα και Magna Grecia

Οι βαθιές ρίζες καταγωγής μου χάνονται στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Μέρος του θέματος των Αρμενιακών κατέληξε στην Κέρκυρα, και στο χωριό του πατέρα μου στο οποίο υπάρχουν μεταξύ άλλων και απόγονοι των Βαράγγων. Όλα αυτά μέχρι την περίοδο του Αλεξίου Κομνηνού. Μετά το Θέμα των Αρμενιακών  χάνεται. Η Κέρκυρα γενικά για πολλούς αιώνες ήταν υποχρεωμένη με φόρους και στρατό στο Βυζάντιο. Κατόπιν για ένα μεγάλο διάστημα περνούσε από τα χέρια των Νορμαδών στα χέρια των Βυζαντινών και μετά των Ενετών. Σημαντική ιστορική στιγμή η ανάκτησή της από τον Αλέξιο Κομνηνό, την περίοδο που διεκδικούσε ο Ροβέρτος Γουισκάρδος βυζαντινά εδάφη σε Ιλλυρία, Αδριατική θάλασσα και Κάτω Ιταλία. Η κυριαρχία Βυζαντινών και Νορμανδών σε αυτές τι περιοχές ήταν αλλεπάλληλες και μέσω μεγάλων μαχών. Οπότε συμπεραίνουμε πως από τα βάθη της Ανατολής, την περιοχή της Καππαδοκίας πιο συγκεκριμένα, ως την Κάτω Ιταλία την περίοδο του 11^ου αιώνα υπάρχουν διάφοροι πολιτισμοί που η μοίρα τους είναι αλληλένδετη. Το χωριό του πατέρα μου είναι από την πλευρά της Αδριατικής θάλασσας. Απέναντι είναι οι περιοχές της Κάτω Ιταλίας. Τα εδάφη του Βυζαντίου που πάλεψε να κρατήσει ο Αλέξιος Κομνηνός. Τα εδάφη της Magna Grecia. Περιοχές που κατακτήθηκαν από τους Αρχαίους Έλληνες. Kατόπιν επήρθαν στην κατοχή των Ρωμαίων και κατ’ επέκταση έγιναν εδάφη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή του Βυζαντίου. Σικελία, Καλαβρία, Απουλία, Καμπανία και Λουκανία. Η αγάπη μου για τη συγκεκριμένη περίοδο του Βυζαντίου, δηλαδή τον 11^ο αιώνα είναι ανεξήγητη. Ή ίσως και εξηγείται. Ο Αλέξιος Ά Κομνηνός είναι ο αγαπημένος μου Αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Η συγκεκριμένη περίοδος για μένα είναι μια περίοδος ιδιαίτερης δυσκολίας όσον αφορά πολέμους, στρατηγικά θέματα και ταυτόχρονα μια σπίθα ανάκαμψης μετά το Ματζικέρτ, και πριν την καταστροφή της Πόλης και γενικά την αρχή της πτώσης του Βυζαντίου από την 4^η Σταυροφορία. Η μικρή μου αυτή περίληψη είναι ένας πρόλογος μιας μεγάλης μελέτης που σκοπεύω να κάνω για κάθε ιστορικό πρόσωπο, μάχη και περιοχές που περιλαμβάνονται σε αυτή την εποχή του Βυζαντίου που λατρεύω. Είμαι μέλος της Ακαδημίας Ιστορικών Πολεμικών Τεχνών Λέοντες, και νιώθω ευγνώμων που μέσω της άσκησης Βυζαντινής Οπλομαχίας ήρθα σε επαφή με την Ιστορία και τις ρίζες μου. Ένα κενό μέσα μου αρχίζει να αποκαθίσταται.

 Photo: Spiroskphotography (Spiros Kakouris)